گاهی مواقع صدایی از موتور شنیده می‌شود که به معنی وجود یک صدای اضافه بوده و از آنجا که پیشرانه قلب تپنده خودرو محسوب می‌شود و تنش‌ها در این بخش از خودرو اهمیت و اثر بسیار بیشتری دارد، لازم است تا به سرعت به بررسی عیب پرداخته و ایراد پیش آمده رفع شود.
در این مطلب نگاهی داریم به مهمترین و رایج‌ترین صداهای اضافی که ممکن است از یک پیشرانه شنیده شود و بررسی علل و راه‌های رفع عیب آن.
🔰صدای ناشی از سوپاپها
صدای ناشی از سوپاپها میتواند به دو دلیل کمبود روغن و یا سفت بودن فیلر باشد. این صدا در هر دو حالت شبیه به تیک تاک ساعت و با نظمی دقیق است که می‌توان آن را از بالای موتور و دقیقا از سمت سوپاپها شنید. این عیب یا ناشی از ایراد در بخش روانکاری مثل کمبود روغن، بی‌کیفیتی روغن، کاهش فشار اویل پمپ، گرفتگی فیلتر روغن و... است و یا ناشی از سفت بودن فیلر و لقی سوپاپ‌هاست.
فیلر‌گیری که عملی شناخته شده است و همچنین با بازکردن درب قالپاق سوپاپها می‌توان به مدت اندکی به نحوه پاشش روغن نگاه کنیم تا در صورت کمبود فشار، به فکر حل مشکل آن باشیم. فراموش نکنیم که در بسیاری از مواقع، کاهش فشار روغن توسط چراغ روغن نمایش داده نمی‌شود!
🔰یاتاقان‌‌زدن
صدای یاتاقان از زیر موتور شنیده می‌شود و صدایی بلند و واضح است که البته بسته به شدت خرابی یاتاقان متفاوت خواهد بود. یاتاقان زدن نیز در اثر ایراد در امر روانکاری موتور است که معمولا ناشی از کمبود روغن خواهد بود. برای رفع عیب آن باید موتور از زیر باز شده و به بررسی وضعیت یاتاقان‌ها و میل‌لنگ پرداخته شود.
🔰تنفس غیر‌طبیعی موتور
در بخش‌های ورودی و خروجی موتور از واشرهایی استفاده می‌شود تا اتصال آهن به آهن در این قسمت‌ها به خوبی آب‌بندی شود. اگر واشر گلویی اگزوز خراب باشد، دود حین حرکت به داخل اتاق نفوذ می‌کند و ضمن اینکه در هوای سرد و در زمان روشن‌کردن موتور نیز صدای ویز‌ویز ریزی از سمت گلویی اگزوز شنیده می‌شود. ضمن اینکه این صدا ممکن است در زمان کارکرد نیز به صورت تاپ تاپ از همین بخش شنیده شود. اما خرابی واشر بغل اگزوز و سوختن آن نیز صدایی شبیه به صدای تاپ تاپ می‌دهد که در زمان بالا بردن دور موتور این صدا به وضوح افزایش پیدا می‌کند. خرابی واشر منیفولد هوا نیز در خودروهای انژکتوری میتواند منجر به نوسان دور موتور شبیه به حالت خرابی استپر موتور شود و ضمن اینکه صدای نشتی هوا نیز از این بخش به راحتی شنیده می‌شود.
🔰وجود جسم خارجی
وجود جسم خارجی در سیلندرها نیز صدای اضافه زیادی تولید می‌کند که به وضوح قابل شنیدن است. معمولا در زمان تعویض قطعاتی مثل شمع‌ها و یا باز کردن ورودی‌های هوای موتور، ممکن است جسم خارجی به داخل موتور وارد شود که تنها راه خروج آن نیز، باز کردن سر سیلندر موتور است.
🔰شل بودن زنجیر موتور
در برخی پیشرانه‌ها، برای باز و بسته شدن دقیق سوپاپها و گرفتن نیروی چرخش میل سوپاپ از میل لنگ از تسمه تایم استفاده می‌شود و در بعضی از موتور‌ها نیز از زنجیر تایم که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. گاهی مواقع شل شدن زنجیر تایم در اثر کارکرد نیز، صدایی شبیه به صدای فیلر‌ها ایجاد می‌کند که توسط مکانیک‌های ماهر به راحتی قابل تشخیص است. تنظیم و یا تعویض این قطعه منجر به حذف صدای آن می‌شود.
🔰خرابی دسته موتور‌ها
قطعه‌هایی که اصطلاحا به آنها دسته گفته می‌شود، با داشتن بخش لاستیکی در عین اینکه قسمت‌هایی مثل موتور و گیربکس و اتاق را در جای خود نگه می‌دارند، از لرزش آنها و انتقال این ارتعاش به دیگر بخش‌ها مثل شاسی و اتاق جلوگیری می‌کنند. خرابی و پارگی بخش لاستیکی باعث می‌شود تا این ارتعاش به خوبی کنترل نشود و در نتیجه موتور حین کارکرد دچار لرزش شده و از این لرزش صدایی نیز تولید شود. با نگاه کردن به دسته موتور‌ها می‌توان سلامت آنها را تشخیص داد.
🔰لقی گژنپین
صدای ناشی از لقی گژنپین زیاد است چرا که حرکت هر باره پیستون و شاتون منجر به تولید آن می‌شود. این صدا از بالای موتور شنیده می‌شود و تنها راه آن نیز باز کردن موتور و پیدا کردن گژنپین معیوب و تعویض آن است.
🔰ضربه در موتور
وقتی جرقه قبل از بالا آمدن پیستون زده شود، پیستون درحین بالا آمدن با نیروی زیاد انفجار درون سیلندر مواجه می‌شود و این اختلال در زمان‌بندی باعث ایجاد صدای زیادی می‌شود. ضمن اینکه ضرر این اتفاق نیز برای موتور بالا بوده و باید به سرعت رفع عیب کرد. ضربه در موتور میتواند به خاطر گرم بودن بیش از حد موتور، تنظیم نبودن زمان جرقه، تایم‌بندی اشتباه حرکت پیستون و ... باشد.
🔰کمپرس سیلندرها
گاهی مواقع سوختن واشر سر‌سیلندر در بین 2 سیلندر مجاور هم، باعث می‌شود تا کمپرس یک سیلندر در زمان جرقه به خانه بغلی سرایت کرده و جدا از کاهش قدرت موتور، ایجاد مشکلاتی دیگر بکند.
